Chùm vệ tinh hơn 4.000 chiếc quay quanh Trái Đất đang rò rỉ bức xạ: Ai bị ảnh hưởng?
Giới thiên văn học đang tỏ ra lo lắng vì vấn đề này.
- 07-06-2023CNN: Ảnh vệ tinh cho thấy đập Kakhovka đã hư hại vài ngày trước khi đổ sập
- 27-02-2023Trung Quốc tiết lộ kế hoạch đối phó vệ tinh Starlink của tỷ phú công nghệ Elon Musk
- 25-02-2023Trung Quốc sắp tung gần 13.000 vệ tinh đấu với Starlink của tỉ phú Elon Musk?
Hệ thống vệ tinh Starlink thuộc sở hữu của tỷ phú Elon Musk (CEO của SpaceX) và nhằm mục đích sử dụng một loạt vệ tinh để cung cấp dịch vụ Internet từ xa. Điểm thu hút đặc biệt của Starlink là việc sử dụng vệ tinh thay vì liên kết dữ liệu bằng cáp, cho phép người dân ở các vùng nông thôn, cũng như những người ở xa nền văn minh, chẳng hạn như tàu trên biển xa, sử dụng Internet phổ rộng.
Có hơn 1,5 triệu người đăng ký hệ thống Internet không gian Starlink trên 56 quốc gia rải khắp thế giới. Số lượng vệ tinh Starlink đã hoạt động vượt xa bất kỳ đối thủ nào của nó, bao gồm cả mạng lưới OneWeb của Vương quốc Anh với khoảng 650 vệ tinh.
Tuy nhiên, để làm như vậy, Starlink đã tạo ra một mạng lưới rộng lớn gồm khoảng 4.400 vệ tinh quay quanh quỹ đạo trải rộng trên toàn cầu và đó là một vấn đề tiềm ẩn.
Mạng lưới vệ tinh dày đặc quay Trái Đất: Ai bị ảnh hưởng?
Theo một nghiên cứu mới, hệ thống mạng lưới vệ tinh Starlink của SpaceX đang phát ra bức xạ lớn có hại cho thiên văn học vũ trụ, The Independent (Anh) thông tin.
Các tác giả cho rằng các thiết bị điện tử trong hàng nghìn vệ tinh nhân tạo lớn đang tạo ra bức xạ điện từ trong các khu vực được thiết kế đặc biệt để phù hợp với kính viễn vọng không gian, gây nhiễu loạn cho các thiết bị có độ nhạy cao này khi quan sát vùng không gian xa xôi.
Mạng Internet trên không gian được tạo thành từ hơn 4.400 vệ tinh trên vùng Quỹ đạo tầm thấp của Trái Đất (LEO) – vệ tinh mới nhất được phóng vào tối ngày 9/7/2023. Ông chủ của công ty SpaceX, tỷ phú người Mỹ Elon Musk, không có ý dừng lại ở con số 4.400 vệ tinh mà có kế hoạch mở rộng mạng lưới Starlink lên gần 12.000 vệ tinh trong vài năm tới.
Các nhà thiên văn học trước đây đã phàn nàn về ô nhiễm ánh sáng từ các cụm vệ tinh Starlink, chúng gây ảnh hưởng đến các quan sát quang học. Tuy nhiên nghiên cứu mới nhất đã phát hiện ra việc hàng nghìn vệ tinh nhân tạo gây ra bức xạ có hại cho thiên văn nói chung.
Các nhà thiên văn học đã đưa ra một số bằng chứng trực tiếp đầu tiên chứng minh rằng các vệ tinh Starlink đang can thiệp vào nghiên cứu không gian sâu, với lượng khí thải của chúng trôi ra ngoài các dải được phân bổ.
Các nhà khoa học sử dụng kính viễn vọng Mảng tần số thấp (LOFAR), được tạo thành từ 20.000 ăng-ten vô tuyến được phân bổ khắp 52 địa điểm trên khắp châu Âu, và phát hiện ra rò rỉ điện từ trong số 68 vệ tinh Starlink quan sát được.
“Với LOFAR, chúng tôi đã phát hiện ra bức xạ có tần số từ 110 đến 188 MHz từ 47 trong số 68 vệ tinh” – Cees Bassa, nhà thiên văn học tại Viện Thiên văn vô tuyến Hà Lan và đồng tác giả của nghiên cứu cho biết.
Download Image
Image Name: starlink-satellite-array-astronomy-16890472526731911404597-1689133635439-1689133636216640354795-1689139579983-168913958185080197668-1.jpgHình ảnh minh họa hệ thống mạng lưới vệ tinh Starlink dày đặc bao trùm kính viễn vọng LOFAR ở mặt đất. Nguồn: Daniëlle Futselaar/Liên minh Thiên văn Quốc tế
Sự phát xạ này dường như là không cố ý, đến từ các thiết bị điện tử của vệ tinh. Đến nay, nó cũng không phạm vào bất kỳ quy tắc nào. Ở đây trên Trái Đất, Ủy ban Kỹ thuật Điện Quốc tế đặt ra những hạn chế nghiêm ngặt đối với các thiết bị điện để kiểm soát nhiễu điện từ, nhưng những quy tắc đó không áp dụng trong không gian.
Tuy nhiên, theo các nhà khoa học, nếu tỷ phú Elon Musk không ngừng phóng vệ tinh lên LEO thì việc rò rỉ bức xạ sẽ trở thành vấn đề lớn.
“Các mô phỏng của chúng tôi cho thấy mạng lưới vệ tinh Starlink càng lớn thì hiệu ứng này càng trở nên trầm trọng khi phát ra lượng bức xạ từ tất cả các vệ tinh cộng lại” – Benjamin Winkel, nhà nghiên cứu từ Viện Thiên văn vô tuyến Max Planck ở Đức cho biết.
“Điều này khiến chúng tôi lo lắng không chỉ về các vệ tinh hiện có mà thậm chí còn lo lắng hơn về những vệ tinh đã được lên kế hoạch phóng trong nhiều năm tới và cả về việc thiếu quy định rõ ràng để bảo vệ các dải thiên văn vô tuyến khỏi bức xạ ngoài ý muốn, nhằm phục vụ cho các quan sát vũ trụ sâu hơn của loài người”, ông nói.
Download Image
Image Name: elon-musk-1689047248274798530246-1689133636822-16891336369121582973571-1689139582988-1689139583135706034008.jpgTỷ phú Mỹ gốc Nam Phi Elon Musk là chủ công ty SpaceX, sở hữu Starlink. Ảnh: Internet
SpaceX trước đây đã làm việc với các nhà thiên văn học và đài quan sát để giúp giảm thiểu các tác động không chủ ý của các vệ tinh và công ty đã liên hệ với các tác giả của nghiên cứu.
Theo các nhà thiên văn học, SpaceX đã đưa ra những thay đổi thiết kế có thể ngăn chặn sự phát xạ ngoài ý muốn từ các vệ tinh Starlink thế hệ tiếp theo của công ty. The Independent đã liên hệ với SpaceX để biết thêm thông tin về những thay đổi này.
Gyula Jozsa, đồng tác giả của nghiên cứu cho biết: “Chúng tôi tin rằng việc sớm nhận ra tình huống này sẽ mang lại cho các nhà thiên văn học và SpaceX cơ hội hợp tác cùng nhau để chủ động giảm thiểu các nguy cơ trên không gian, song song với các cuộc thảo luận cần thiết để phát triển các quy định phù hợp. Mục đích chung lớn nhất là tạo ra sự phát triển vững mạnh trong công nghệ và thiên văn học”.
Nghiên cứu có tiêu đề ‘Bức xạ điện từ ngoài ý muốn từ các vệ tinh Starlink được phát hiện bằng LOFAR trong khoảng từ 110 đến 188 MHz’, đã được công bố trên tạp chí Astronomy & Astrophysics.
Phụ nữ Việt Nam
CÙNG CHUYÊN MỤC
Trung Quốc hé lộ kế hoạch đưa công dân lên Mặt Trăng trước năm 203011:58 , 14/07/2023
Image Name: VNE-Sat-OK-5350-1688699584.jpg?w=680&h=0&q=100&dpr=1&fit=crop&s=b3QJh1vRn1dXaEj_xfZOZAThiết bị điện tử trên vệ tinh Starlink phát bức xạ gây rối loạn quan sát thiên văn. Ảnh: ASTRON/ Danielle Futts
Các chuyên gia từ lâu cảnh báo những siêu chòm vệ tinh ở quỹ đạo thấp của Trái Đất như Starlink của SpaceX có thể ảnh hưởng tới thiên văn học. Nghiên cứu mới công bố hôm 5/7 trên tạp chí Astronomy & Astrophysics hé lộ một nguồn gây nhiễu loạn khác là bức xạ từ thiết bị điện tử trên vệ tinh Starlink.
Các nhà nghiên cứu sử dụng Kính viễn vọng Cụm tần số thấp (LOFAR) là mạng lưới hơn 40 ăngten vô tuyến trải rộng khắp Hà Lan, Đức và vài nước châu Âu khác. Kính viễn vọng có thể phát hiện bước sóng dài nhất của bức xạ phát ra từ vật thể trong vũ trụ. Tuy nhiên, vệ tinh Starlink cũng phát ra tần số vô tuyến tương tự mục tiêu LOFAR được thiết kế để phát hiện. Trong nghiên cứu mới, nhóm chuyên gia quốc tế ghi nhận tín hiệu vô tuyến tần số thấp từ gần 50 vệ tinh Starlink.
“Với LOFAR, chúng tôi phát hiện bức xạ giữa 110 – 188 MHz từ 47 trên 68 vệ tinh quan sát”, Cees Bassa, nhà nghiên cứu ở Viện thiên văn học vô tuyến Hà Lan (ASTRON), đơn vị quản lý LOFAR, cho biết. “Dải tần số này bao gồm khoảng 150,05 – 153 MHz chuyên dùng cho thiên văn học vô tuyến, theo Liên minh Viễn thông Quốc tế”.
Phát hiện trên rất đáng quan tâm đối với các đài quan sát vô tuyến quy mô lớn thế hệ tiếp theo như Đài quan sát cụm kilomet vuông (SKAO) đang được xây dựng tại hai địa điểm hẻo lánh ở Australia và Nam Phi. Để tối đa hóa khả năng phát hiện tín hiệu yếu nhất của kính viễn vọng, nhà chức trách thường chọn địa điểm không có tín hiệu vô tuyến như tháp di động hoặc TV. Tuy nhiên, chòm vệ tinh Starlink có thể bay tự do phía trên những địa điểm đó và làm rối loạn kết quả quan sát do hoạt động ở độ cao thấp. Nhóm nghiên cứu cũng lập mô hình tác động của bức xạ từ số lượng vệ tinh lớn hơn. Mô phỏng cho thấy tác động ngoài mong muốn sẽ trở nên rõ rệt hơn theo kích thước chòm vệ tinh.
SpaceX đang cộng tác với các nhà nghiên văn học tìm kiếm giải pháp cho phép chòm vệ tinh tồn tại mà không ảnh hưởng tiêu cực tới thiên văn học. SpaceX đã phóng hơn 4.000 vệ tinh Starlink, theo nhà vật lý thiên văn Jonathan McDowell. Công ty được cấp phép triển khai 12.000 vệ tinh liên lạc băng tần rộng và đã nộp đơn xin phóng thêm 30.000 vệ tinh Starlink nữa.
An Khang (Theo Space)
Minh họa các bức xạ điện từ từ các vệ tinh Starlink – Ảnh: SHUTTERSTOCK
Kỹ sư Federico Di Vruno của Đài quan sát thiên văn SKA ở Úc, Nam Phi và Liên minh Thiên văn quốc tế cho biết nghiên cứu này là nỗ lực mới nhất nhằm hiểu rõ hơn tác động bức xạ của các chòm vệ tinh đối với các đài thiên văn.
Hiện nay, các tần số vô tuyến giữa 10,7 và 12,7 gigahertz được các vệ tinh sử dụng cho đường liên lạc xuống Trái đất.
Nhưng các nhà khoa học cho rằng các vệ tinh có thể đang phát ra sóng vô tuyến không mong muốn bên ngoài dải tần đó. Đây là điều mà ông Di Vruno và các đồng nghiệp đã tìm cách điều tra.
Họ đã sử dụng ARray tần số thấp (LOFAR) ở châu Âu, một mạng bao gồm khoảng 20.000 ăng ten vô tuyến được phân bố khắp 52 địa điểm. Với độ nhạy này, họ đã quan sát được 68 vệ tinh Starlink và phát hiện ra hiện tượng rò rỉ bức xạ điện từ.
Nhà thiên văn học Cees Bassa của ASTRON, Viện Thiên văn vô tuyến Hà Lan, cho biết: “Với LOFAR, chúng tôi đã phát hiện ra bức xạ có tần số từ 110 đến 188 MHz từ 47 trong số 68 vệ tinh được quan sát.
Dải tần số này bao gồm một dải tần trong khoảng từ 150,05 đến 153 MHz đã được Liên minh Viễn thông quốc tế phân bổ cụ thể cho ngành vô tuyến thiên văn”.
Ở trên Trái đất, Ủy ban Kỹ thuật điện quốc tế đặt ra những hạn chế nghiêm ngặt đối với các thiết bị điện để kiểm soát nhiễu điện từ, nhưng những quy tắc đó không áp dụng trong không gian.
Các nhà nghiên cứu đã liên hệ với SpaceX. Công ty này đang tìm cách giảm thiểu hoặc loại bỏ sự rò rỉ không chủ ý này.
Nhà thiên văn học Michael Kramer thuộc Viện Thiên văn vô tuyến Max Planck và Astronomische Gesellschaft ở Đức, cho biết: “Nghiên cứu này cho thấy cách phát triển công nghệ hiện nay có thể có những tác dụng phụ không lường trước được đối với thiên văn học”.
Nghiên cứu đã được công bố trên tạp chí Astronomy & Astrophysics.
“Rừng” vệ tinh trên quỹ đạo
Hiện tại, ước tính có khoảng 4.365 vệ tinh Internet nhỏ của SpaceX trên quỹ đạo Trái đất, cùng với hàng nghìn vệ tinh khác đã được lên kế hoạch phóng lên.
Và SpaceX không phải là công ty duy nhất. OneWeb có hơn 600 vệ tinh, trong khi Amazon có kế hoạch tung ra hàng nghìn vệ tinh khác bắt đầu từ năm 2024.
Trước đây, SpaceX đã tiếp nhận những ý kiến lo ngại về ô nhiễm ánh sáng nhìn thấy được và họ đã thiết kế những vệ tinh mới, mờ hơn.
KenDIY, the creative force behind the popular website “BestIdeaDIY,” has become a renowned figure in the DIY community. As a self-taught expert, Ken shares ingenious ideas, easy-to-follow tutorials, and step-by-step guides, providing inspiration to both novice and experienced DIY enthusiasts. With a keen eye for detail and a passion for crafting, Ken’s projects range from home improvement and decor to upcycling and sustainable living. His engaging writing style and practical advice have garnered a loyal following, making “BestIdeaDIY” a go-to resource for DIYers looking for their next project or inspiration. KenDIY’s innovative ideas continue to influence and empower the DIY community.
